Op 4 maart kwam het routenetwerk in Leiden samen voor de presentatie van nieuwe innovatieve projecten en een consultatiesessie over het ORC-thema voor 2026. Zowel bij de kleine projecten als bij de ORC-call ligt de focus op de gamechanger duurzaamheid en temporaliteit.
Kleine projecten
De Bomenluisteraar: het verhaal van ons groene erfgoed
De Bomenluisteraar van het lectoraat Sustainable Areas and Soil Transitions (SAST, Saxion) onderzoekt hoe bomen in stadsparken in Deventer en Den Haag reageren op veranderingen in hun omgeving. Door historische bronnen te combineren met sensortechnologie krijgt het groene erfgoed een stem. Via multimedia maken ze zichtbaar hoe bomen verhalen van verleden en toekomst vertellen, en benadrukken ze het belang van stedelijk groen voor ecologie, klimaat en cultuurhistorie.
Het Eeuwige Bewaren? Tijd voor een Duurzame Opvatting over Erfgoed
Dit project onderzoekt hoe erfgoedinstellingen kunnen omgaan met de voortdurende groei van collecties en overvolle depots, in het licht van klimaatverandering en duurzaamheid. Samen met partners verkent de Universiteit Utrecht scenario’s voor verantwoord behoud aan de hand van religieus textiel uit Oud-Katholieke kerken. Het project stelt de vraag wat echt bewaard moet blijven voor toekomstige generaties en ontwikkelt praktische handvatten voor een duurzamere erfgoed- en verzamelpraktijk.
Nature Beyond the Present- Unlocking Museum Collections as Windows into Changing Ecosystems
Hoewel mensen het Nederlandse landschap ingrijpend hebben veranderd, wordt het vaak als vanzelfsprekend of ‘normaal’ ervaren. Deze ‘change blindness’ maakt het lastig om te herkennen wat verloren is gegaan en belemmert bescherming van bedreigde landschappen. Dit project brengt onderzoekers uit verschillende disciplines samen om veranderingen in iconische Nederlandse landschappen te onderzoeken, met behulp van de collecties van Naturalis. In samenwerking met IVN wordt ingezet op dialoog en bewustwording, om zo actie te stimuleren voor het behoud van deze waardevolle landschappen.
ORC-thema 2026
Na de presentaties volgde een consultatiesessie over de themaschets van het routemanagement voor het nieuwe thema van de route Levend Verleden voor Onderzoek op Routes door Consortia (ORC).
De themaschets was voorafgaand aan de bijeenkomst gedeeld, en de deelnemers gingen hier in groepjes over in gesprek. Via opmerkingen in het gedeelde document én een plenair nagesprek konden zij input leveren.
Deze input is verwerkt in de themaschets, waarvan twee dagen later een herziene versie is ingediend bij de NWO.
Het volledige proces van themavorming is terug te vinden in deze post.